تولید آثار ملی در شرایط‌ جدید

به گزارش خبرگزاری شنو ؛ آیین رونمایی از آلبوم «همه ایرانم» به آهنگسازی کامبیز روشن روان و خوانندگی حسین نورشرق شامگاه روز پنجشنبه نهم آذر ماه با حضور پرتعداد هنرمندان و مخاطبان در تالاراستاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

عباس سجادی شاعر، کارشناس موسیقی و مجری برنامه های مختلف فرهنگی هنری کشور در این مراسم تاکید کرد: روشن‌روان نامی دارای امضا و رد پای جدی در موسیقی ما است. او نیازی به توضیح بیشتر ندارد؛ زیرا این فرصت را داشته که در عرصه موسیقی ایرانی با پدید آوردن آثاری ماندگار خود را به اثبات برساند.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود درباره حسین نورشرق خواننده این اثر موسیقایی هم گفت: چند سالی است که او را می‌شناسم. روزی با من تماس گرفت و بعد از معرفی خود گفت که شنیده است که من با استاد محمد سلمانی (شاعر) رفاقت نزدیک دارم و او می‌خواهد یکی از غزل‌های ایشان را بخواند و به او گفته‌اند که من صاحب تصمیم هستم. پس از این تماس کارهای آقای نورشرق را دنبال کردم و دیدم چقدر آدم دغدغه‌مندی است و اهمیتی که به انتخاب کلام در موسیقی می‌دهد، نشان دهنده عمق نگاه او است. البته او با توجه به خاستگاه حسین نورشرق از سرزمین لرستان که خاستگاه ملودی‌ها و آوازهای شگفت است و شناختی که از موسیقی آوازی دارد، در کشوری مانند روسیه که مهد موسیقی‌های شگفت و تاثیرگذار جهانی است در ارتفاعی می‌ایستد که بهتر جلوی پای خود را می‌بیند و می‌تواند آثار خوبی پدید بیاورد. او فقط یک خواننده نیست، یک سفیر هنری خوب در روسیه است. من خوشحالم که در روزهای ناخوشی که به سر می‌بریم با فشارهای اقتصادی و اجتماعی که درگیر آن هستیم چنین آلبومی به جامعه موسیقی ما اضافه شد.

حسین نورشرق خواننده آلبوم «همه ایرانم» نیز در بخش ابتدایی این مراسم ضمن ارایه گزارشی از روند تولید این آلبوم گفت: شهریور ماه که آقای روشن روان ایران بود خیلی دوست داشتند این آلبوم را رونمایی کنیم ولی نشد.

وی ضمن قدردانی از نوازندگان سازهای ایرانی این آلبوم گفت: دوست دارم درباره نوازنده‌های اثر صحبت کنم زیرا وقتی با یک ارکستر سمفونیک مخصوصا در خارج از کشور کار کنید، به دلیل شرایطی که سازهای ایرانی دارد، استرس زیادی به نوازندگان به علت کوک و جنس سازها وارد می‌شود. اما نوازندگان سازهای ایرانی این آلبوم حجبی در مواجهه با ارکستر از خودشان نشان دادند و چنان در شلوغی ارکستر کار خود را درست انجام دادند که برای من جالب بود.

بهزاد عبدی آهنگساز شناخته شده موسیقی کشورمان در ادامه این برنامه ضمن ارایه توضیحاتی از ویژگی های آثار کامبیز روشن روان در عرصه آهنگسازی گفت: نگاه آقای روشن‌روان به ارکستراسیون موسیقی ایرانی خیلی خاص و روان است و ما در بخش های مختلف اثر این توانایی در آهنگسازی و نگاه اصولی این هنرمند ارزنده را متوجه می شویم. درباره اجرای ارکستر هم باید بگویم که بسیار درخشان ضبط شده است، از این جهت که در این ارکستر همه در کنار هم به صورت آنسامبل اجرا کرده‌اند و برخلاف روند معمول ضبط نوازندگان سازهای ایرانی جداگانه از ارکستر نبوده است. رهبر ارکستر نیز برخلاف اینکه می‌گوید شناختی از موسیقی ایرانی ندارد، اما درک درستی از کار آقای روشن روان داشته است. از خواننده هم کمال تشکر را دارم که با ملاحت تمام اثر را اجرا کرده است. به هر حال از آفرینش این آلبوم بسیار خوشحالم که مایه نشاط ماست.

وی افزود: آقای روشن‌روان در تمام این سه قطعه بدون هیچ ترسی، تمام تم‌ها را بدون واسطه ارایه می‌دهد؛ یعنی در لحظه‌ای که «از خون جوانان وطن» نواخته می‌شود، در همان لحظه «مرغ سحر» و سپس «سفیر» نواخته می‌شود. درحقیقت تمام عوامل موسیقی جمع شده‌اند یک حرف را بزنند و آن حرف «آزادی» است که ممکن است در هر لحنی وجود داشته باشد. در مجموع این اثر از نظر پارتیتور درخشان و قابل تامل است.

حمیدرضا دیبازر آهنگساز و مدرس دانشگاه نیز در این مراسم توضیح داد: افتخار این را داشتم که از هنرستان موسیقی تا دانشگاه با آقای روشن‌روان در ارتباط باشم. اثری که تولید شده است، شاخصه‌های جالبی دارد؛ از این جهت که در مقدمه شباهتی به روشن‌روان معترض پس از تحصیل دارد و بعد از آن نشانه‌هایی دارد از روشن روانی که سال‌ها می‌شناسیم؛ پیوند سازهای ایرانی، نوع نگرش خاص به موسیقی ایرانی و ارتباط او با سازهای ارکسترال. شاید روشن‌روان معترض کمتر شناخته شده باشد زیرا همواره او را در مهر دیده‌ایم. به هر حال این پروژه در آغاز خودش با لحن موسیقایی آغاز می‌شود که لحن رایج موسیقی روشن روان نیست. قابل تامل است که چرا آهنگسازی که پیوسته لبخند بر لب دارد با کمی خشم موسیقایی، یک پدیده صوتی را آغاز می‌کند، آن هم در دوره‌ای که شاهد مسایلی هستیم که اهالی موسیقی ایرانی چه از درون و چه از بیرون با آن مواجه هستند. در این اثر شیوه مواجه او با کلام مسبوق است و از شیوه نقل قول استفاده شده که اتفاق جالبی است.

وی ضمن ارایه توضیحاتی از دیگر ویژگی‌های آلبوم «همه ایرانم» به دغدغه های کامبیز روشن روان در حوزه کپی رایت اشاره کرد و گفت: شاید یک طرف ماجرا این باشد که برای تولد این اثر خوشحال باشیم و به خود ببالیم که اهالی موسیقی کشور نشان دادند در تولید این آثار توانمند هستند و هر گاه فرصتی بود از آن استفاده کرده و اثر بدیعی خلق کردند. اما آیا این نقطه آغاز است یا پایان؟ آهنگسازانی مثل آقای روشن‌روان در سطح کاری و نسبت به اقلیم کاری خود با کار خیلی کمتری ثبات مالی خیلی بیشتری پیدا می‌کنند. علت هم یک امر بسیار ساده است؛ آنها در یک چارچوب قانون مدار حرکت می‌کنند. ما حقوقی به نام کپی‌رایت داریم که به واسطه عرضه و تقاضای یک اثر به صاحب اثر پول پرداخت می‌شود. حال در ایران اهالی موسیقی تنها افرادی هستند که تولیداتی را با عشق و هزینه شخصی به انجام می‌رسانند ولی دریافت مالی از آن ندارند؛ زیرا جامعه نه تنها در مقابل شنیدن آثار آنها هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند بلکه این کار خود را لطف می‌داند.

این هنرمند در بخش پایانی صحبت های خود ضمن ارایه توضیحات و انتقادات خود از روند پخش آثار موسیقایی در سازمان صدا وسیما و معرفی آهنگسازان و خوانندگان، نقطه نظرات را خود در این زمینه بیان کرد.

وارطان ساهاکیان مدرس و آهنگساز پیشکسوت موسیقی کشورمان هم در مراسم رونمایی از آلبوم جدید کامبیز روشن روان اظهار کرد: من و آقای روشن‌روان ۳۵ سال است همدیگر را می‌شناسیم. او آدم بسیار خوب و هنرمند خوش‌قلبی است و آثارش هم مانند او بسیار زیبا هستند. هفته پیش که این اثر را گوش کردم، متوجه شدم این اثر در مقایسه با سایر آثاری که قبلا از او می‌شنیدیم چه موسیقی فیلم و چه ارکسترال و چه کارهای او با بیژن بیژنی با اینکه همه کارهای زیبایی در زمان خود بودند، بسیار اثرگذار بود؛ حال از قطعه «ای ایران» گرفته که با لحنی اعتراضی ساخته شده، چه آهنگسازی اثر که بسیار خوش ذوق است تا خوانندگی که کوچکترین فالشی ندارد و با تمام وجود این اثر را خوانده است.

عبدالجبار کاکایی شاعر و ترانه‌سرا هم در پیامی ویدیویی مطالبی را مطرح کرد و گفت: تولید این آلبوم که «همه ایرانم» نام دارد، خود می‌تواند مویدی بر دلیل علمی، مستند و جامعی بر نگاه موسیقی اجتماعی ایران باشد. اشعاری هم که در این آلبوم مورد توجه آقای روشن‌روان قرار گرفته‌اند، تقریبا روشن‌ترین دلایل توجه ایرانی به وجود مقدس میهن است. پیامد سقوط اجتماعی دوران صفویه و تحولات تاریخی پس از آن، نشان‌دهنده نیاز به یک وجود مقدس برای حفظ هویت ملی خود به نام میهن بود. میهن‌گرایی و توجه به ملیت در عصر جدید، جامعه ایران را دچار تغییرات اساسی و عمیقی کرده است‌ و بدین ترتیب ضرورت وجود اثر هنری به نام «همه ایرانم» احساس می‌شد. امیدوارم که سایر مجموعه‌های هنری در جهت تولید آثار ملی و میهنی به ویژه در شرایط تاریخی جدید باشند. صداهایی که در این تصنیف شنیده شد و با انعطاف و زیبایی به بازخوانی آثار گذشتگان ما پرداخت، روایت عجیب و غریب توجه انسان ایرانی به مبدا هویت و ملیت او است.

بیژن بیژنی خواننده که همکاری‌های متعددی با کامبیز روشن‌روان داشته است، درباره همکاری با این هنرمند گفت: شاید بیشترین آثاری که روشن‌روان ساخته، یعنی هشت آلبوم را من خوانده‌ام. بنابراین می‌توانم بگویم که نباید درباره استاد روشن‌روان چیزی گفت بلکه باید شنید. در تمام سال‌هایی که کنارش بودم، خاطرات خوبی داریم که مثال‌زدنی است. همیشه انتخاب شعر با من و آهنگسازی با او بود. خیلی خوشبختم در تمام این سال‌ها در کنار او کار کردم. خیلی خوشحالم هر جایی که می‌روم، می‌بینم که مردم با آثاری که با او داشتم خاطره دارند و بارها شنیده‌ام که گفته‌اند آقای بیژنی ما با «نهان خانه دل» عاشق شدیم، ازدواج کردیم و بچه‌دار شدیم. ضمن اینکه در تمامی آثار آقای روشن‌روان هویت ملی موسیقی هست و هر چند هم که از موسیقی کلاسیک استفاده کنند ولی نشانی از موسیقی ایران وجود دارد.

وی افزود: در تمام سال‌هایی که با او کار کردم، شخصیت و آرامشی که در او هست زیباترین لحظات را برایم ساخت. من و او ساز دلمان هم کوک بود و اگر آثارمان دلنشین شد به علت همدلی بود که داشتیم.