به گزارش خبرنگار خبرگزاری شنو، حواشی سرود ملی ایران که ساخته ”حسن ریاحی” در سال ۱۳۷۳ می‌باشد؛ بار دیگر در فضایی هنری و میان مردم سرو صدا کرده است.
هنرمندان و منتقدان این اثر از سال‌ها پیش مدعی بودند که ملودی و نت این سرود کپی شده از سرود ملی کره جنوبی است اما حسن ریاحی آهنگساز مهرخاوران می‌گوید این سرود در دستگاه ایرانی ماهور نواخته شده و معتقد است تنها چهار نت از این موسیقی با نت‌های سرود ملی کره شباهت دارد و این قطعات از لحاظ ساختمان اثر، به هم شبیه نیستند. وی اذعان داشته که ”سرود ملی کره را نشنیده بودم ” و می‌گوید “سرود ملی ایران یک سر و گردن از سرود ملی کره بالاتر است.”
مانی جعفرزاده (آهنگساز و منتقد موسیقی) اما ضمن تأیید این شباهت، نتیجه‌ی پرداختن به این موضوع را جز تحقیر و خدشه‌دار شدن غرور ملی ندانسته است.
این روزها در پی انتشار نامه سر گشاده علی رهبر، رهبر ارکستر و آهنگساز برجسته بین المللی به وزیر فرهنگ و ارشاد بحث در رابطه با شباهت این دو سرود ملی بالا گرفته و مردم نیز به این جریان واکنش نشان دادند و با نوشتن هشتگ (#سرود_ملی) در شبکه‌های اجتماعی خواستار ساخت و تعویض این سرود شدند.
متن نامه علی رهبر به سید عباس صالحی وزیر ارشاد بدین شرح است:
حدود ۵۰۰ سال پیش کشور های جهان برای شناساندن خود و همچنین ارائه فرهنگ و زمینه های تمدنی شان اقدام به تدوین و ارائه سرودی بنام سرود ملی کرده اند که آن سرود را در مراسم رسمی و رویدادهای ملی خود اجرا می کنند. لزوم ارائه ماهیت تمدنی و تاریخی موجب آن شده است که در تدوین این سرود از هنرمندان پرآوازه و گنجینه های فرهنگی خود استفاده کنند و از موسیقی ملی و بومی خود در تهیه کارت ویزیت کشورشان بهره گیرند. چنانچه در کشور اتریش از ساخته آهنگساز بزرگ اتریشی «آمادِ ئوس موتزارت» مدد گرفته اند و یا در آلمان از آهنگ موسیقی دان برجسته ای چون «یوزف هایدن» استفاده کردند. در این زمینه می توان ده ها مثال دیگر آورد که خود من نظر به حرفه ام و سفرهای فراوان به کشور های پیشرفته جهان و شرکت در مراسم رسمی آنها شخصاً با این سرود ها آشنائی کامل دارم.
در ایران آغاز تدوین موسیقی سرود ملی سابقه چندان طولانی ندارد و حدود ۱۴۸ سال پیش توسط افراد غیر ایرانی (اروپائیان) نگارش شد. به عنوان یک موزیسین حرفه ای و ایران دوست باید خدمتتان عرض کنم که در کمال تاسف، موسیقی سرود ملی فعلی کشور ما همچنان به صورتی است که گویا توسط غیر ایرانیان نوشته شده است و بویی از ایران از آن به مشام نمی رسد. این تنها نظر من نیست . این ایرادی است که موسیقیدانان فراوانی به این آهنگ گرفته اند. سرود ملی کشوری که یکی از آرمان های اصلی اش «نه شرقی، نه غربی» بوده است شباهت بسیار چمشگیری به سرود ملی کشور کره جنوبی دارد و بسیاری از قطعات آن، کپی سرود این کشور است که خود آن به گمان من از موسیقی غربی گرفته شده است. این از نظر من یک دغدغه جدی است.
چگونه است که کشوری چون ایران با چنین تاریخ و فرهنگ جهانگیر که مبنا و منبع الهام فرهنگی بخش بزرگی از جهان است و خاستگاه رودکی و فارابی بوده، این گونه دچار قحط الرجال موسیقیدان می شود که در تدوین کارت ویزیت اش باید از هنرمندان کشوری دیگر، نه آنکه با فرهنگی مشابه، بلکه با فرهنگی از خاور دور کپی برداری کند. همانطور که حتماً مستحضر هستید، مردم ما در جشن های مختلف بیشتراز سرود «ای ایران» نوشته زنده یاد استاد «روح الله خالقی» استفاده می کنند، زیرا ملودی سرود ملی فعلی اصلاً روح ایرانی ندارد و برای ایرانیان کمی غریبه است. استاد خالقی موسیقی ایرانی را می شناخت. برعکس ایشان، سازنده سرود فعلی این موسیقی را نمی شناخت و در رشته موسیقی سنتی و ملی تحصیل نکرده بود.
جناب آقای وزیر، اینک وقت آن رسیده است که در این خصوص اقدامی صورت گیرد. موسیقی این سرود با وصفی که عرض کردم مناسب ایران نیست. زمان تغییر کرده است. شاید آن موقع می شد آنگونه رفتار کرد و چیزی برملا نشود. اما امروز فضای مجازی و اینترنت این امکان را به تمامی مردم جهان داده است که با یک کلیک روی کامپیوتر سرود ملی تمامی کشورهای جهان را گوش کنند و این کپی برداری یا تشابه را ببینند. راستی، زمانی که مردمان کره جنوبی در مراسم رسمیِ حضور مسئولان ایرانی در کره سرود ملی را می شنوند، چه فکر می کنند؟
جناب آقای دکتر صالحی، هم اکنون ما در ایران ده ها آهنگساز بسیار ورزیده داریم که هم با موسیقی ملی ما و هم با موسیقی جهان واقعاً آشنایی کامل دارند. پیشنهاد من این است که فراخوانی داده شود و از آهنگسازان خواسته شود تا روی شعر فعلی آهنگی بسیار ایرانی نوشته شود و آهنگسازان مبرّز در موسیقی غربی آن را برای ارکستر بزرگ و گروه کُر تنظیم کنند تا خروجی آن مورد پسند موسیقی دانان حرفه ای و عامه مردم قرار گیرد. به نظر من بهتر است برای این کار از هیأت داوران بی‌طرف شامل هنرمندان و قشرهای مختلف مردم ایران استفاده شود تا ماهم دارای سرودی ملی با موسیقی ای نزدیک به مردم ایران شویم.
با آرزوی موفقیت برای شما
با احترام علی رهبر»
