به گزارش خبرنگار شنو، ۹ ماه از شیوع ویروس کرونا می‌گذرد، ۹ ماه سخت برای اقشار مختلف از جمله هنرمندان. می‌گویند زندگی بدون موسیقی جز حرکت یکنواخت و ملال‌آوری نیست، در این چند ماه موسیقی به کما فرو رفته و وضع هنرمندان آن در حال فروپاشی است. از تعطیلی ۱۰۰ درصدی کنسرت‌ها تا آشفتگی در وضعیت آموزش موسیقی باعث شده تا هنرمندان موسیقی چند ماه سخت را پشت سر بگذارند.
تامین معیشت بخش بزرگی از هنرمندان موسیقی به آموزشگاه و آموزش موسیقی مرتبط است، آموزشگاه‌هایی که در این چند ماه در چند مقطع تعطیل شدند و در هفته اخیر نیز تنها تا ساعت شش بعدازظهر باید کار کنند. این مشکلات در کنار هزینه‌های گزاف جاری نظیر اجاره بها و قبوض باعث تعطیلی و ورشکستگی تعدادی از آموزشگاه‌ها شده است. از جانب دولت نیز خبر خوشی برای هنرمندان نمی‌رسد و به نظر می‌رسد که هنرمندان در چرخ دنده‌های کشنده کرونا در کورترین نقطه قرار گرفته‌اند.
در همین رابطه حمیدرضا آزاده‌فر، مدیر یکی از آموزشگاه‌های موسیقی مطرح اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: در ابتدای شیوع ویروس کرونا آموزشگاه‌های موسیقی دو ماه تعطیل شدند، در همان زمان بسیاری از آموزشگاه‌های نوپا ورشکسته شدند. معمولاً مکان‌های آموزشگاه‌ها بزرگ و اجاره‌ها سنگین است و رقم آن حتی به بالای ۱۰ میلیون تومان در یک ماه می‌رسد. ضمن اینکه کارمندان و اساتیدی داریم که باید حقوقشان پرداخت شود، به همین دلیل مجبوریم وام بگیریم.
او اضافه می‌کند: برای آموزشگاه ۳۰۰ میلیون تومان وام گرفتم و باید ۴۵۰ تومان برگردانم؛ اقساط این وام ماهی هفت میلیون تومان است که به آن اجاره مکان آموزشگاه و هزینه‌های جاری را باید اضافه کرد. در این شرایط آموزشگاه باید ساعت ۶ عصر تعطیل شود، در حالی که هنرجوها طیف جوان هستند و روزها درگیر کارهای خود و مدرسه هستند و اغلب شب‌ها به کلاس موسیقی می‌آیند. در حال حاضر تنها پنج الی ۱۰ درصد ظرفیت آموزشگاه پر شده است. کلاس‌های کودکان و کلاس‌های جمعی که ۵۰ درصد کل کلاس‌ها را تشکیل می‌داده نیز تعطیل شدند.
اساتید موسیقی نیاز به یک صندوق حمایت دارند
آزاده‌فر ادامه می‌دهد: آموزشگاه ماه از سال ۱۳۸۰ کار می‌کند و شرایط برای آموزشگاه‌های جدید بسیار دشوارتر است، آن‌ها برای خرید سازها و فضاسازی هزینه‌های بسیاری کردند و زودتر بر زمین خوردند. با این وضعیت زمان زیادی آموزشگاه‌ها دوام نخواهند آورد، خود من نیز به دنبال جایی کوچک‌تر و ارزان‌تر برای جابجایی آموزشگاه هستم. از ۱۲ کلاس تنها چهار کلاس فعال داریم و دیگر کلاس‌ها بلااستفاده است.
این مدیر آموزشگاه درباره حمایت‌های دولتی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توضیح می‌دهد: به ما اعلام شده که ممکن است به شما یک میلیون تومان وام بدهیم، یک میلیون هزینه یک ساعت هزینه‌های جانبی ما است. به ادارات ابلاغی نشده و وعده‌ها در حد حرف باقی مانده است.
او با اشاره به وضعیت اساتید، می‌گوید: شرایط برای اساتید بسیار دشوار است، زیرا آن‌ها زمانی که کار نکنند پولی ندارند. ۶۰ تا ۷۰ درصد از هزینه کلاس‌ها برای اساتید خواهد بود و درصد مابقی برای آموزشگاه باقی می‌ماند. آموزش موسیقی به طور میانگین ساعتی ۴۰ هزار تومان است، اساتیدی که پیش‌تر حدود ۳۰ هنرجو در آموزشگاه داشته‌اند الان با ۳ یا ۴ هنرجو کار می‌کنند و درآمد ندارند. اساتید نیاز به یک صندوق حمایت دارند.
آزاده‌فر درباره برگزاری کلاس‌های آنلاین در حوزه موسیقی، تصریح می‌کند: برگزاری کلاس‌های آنلاین برای آموزش‌های عملی مثل موسیقی امکانپذیر نیست. هنرجو در سال‌های ابتدایی نمی‌تواند ساز را کوک کند و استاد پیش از آموزش باید ساز هنرجو را کوک کرده و با ساز خود همصدا کند. همچنین کیفیت صوت با توجه به وضعیت اینترنت در بهترین نرم‌افزارها هم مطلوب نیست؛ بنابراین برگزاری آنلاین کلاس در موسیقی امکان پذیر نیست.
فروش ساز برای گذران روزمرگی
در بین این آشفتگی هنرمندان بیشترین فشار را متحمل شدند، زیرا منابع درآمدی مختلف خود از جمله آموزش، نوازندگی و برگزاری کنسرت را از دست دادند. قول برخی حمایت‌ها از سوی دولت به هنرمندان داده شد، اما به نظر می‌رسد این کمک‌های جسته و گریخته که بسیاری از آن‌ها هم واریز نشد، نتوانست مشکلات معیشتی هنرمندان را حل کند.
جواد علیرضایی، استاد موسیقی و مدرس تنبک در همین رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: موسیقی نیز مانند بسیاری از شغل‌های دیگر تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته است، اما تفاوت عمده هنر با دیگر مشاغل نبود پشتوانه است. به عنوان مثال تنها دو ماه بیمه بیکاری از سوی صندوق حمایت از هنرمندان به هنرمندان پرداخت شد. از طرفی هنرجوها به دلیل تعطیلی‌های مکرر آموزشگاه‌ها در یک سردرگمی هستند.
او ادامه می‌دهد: این تعطیلی باعث دوری هنرجوها از فضای آموزش و در نهایت سردی و ناامیدی از آموختن شد؛ در حال حاضر آموزشگاه‌ها با ریزش شدید هنرجوها روبرو هستند. بسیاری از هنرمندان به مرحله‌ای رسیدند که قصد فروش ساز خود را دارند تا بتوانند روزمرگی خود را سر کنند. شرایط خوبی نیست و هیچ حمایتی از سمت دولت نشده است.
علیرضایی با اشاره به وضعیت آموزشگاه‌های موسیقی، تصریح می‌کند: در دو آموزشگاه مطرح کار می‌کردم، این آموزشگاه‌ها در هزینه‌های جاری نظیر پرداخت اجاره دچار مشکل شدند. آموزشگاهی با ظرفیت دو هزار هنرجو، در حال حاضر کمتر از ۶۰۰ هنرجو دارد.
کمک یک میلیون و۵۰۰ تومانی برای ۹ ماه بیکاری
این استاد موسیقی درباره آموزش مجازی موسیقی، توضیح می‌دهد: موسیقی برای بازدهی بیشتر و آموزش بهتر هنرجو باید از طریق یک فرآیند نزدیک کنترل شود. با سیستم‌های اینترنتی که صدا و تصویر با فاصله از یکدیگر مخابره می‌شود و کیفیت صدا نیز مطلوب نیست، آموزش مجازی موسیقی بسیار دشوار به نظر می‌رسد. حتی اگر بخواهیم به صورت آنلاین آموزش بدهیم باید وقت بیشتری بگذاریم و پس از اتمام کلاس با ارسال پیام و ضبط کردن فیلم هنرجو را راهنمایی کنیم. هنرجوها نیز زیر بار کلاس آنلاین نمی‌روند.
او در پاسخ به اینکه “انتظار شما از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چیست؟ “، می‌گوید: بیمه بیکاری هنرمندان پرداخت شود، در شرایط بحرانی نظیر شیوع ویروس کرونا هیچ پشتوانه‌ای برای هنرمندان وجود ندارد. وقتی که تعطیلی گسترده اعلام می‌شود، هنرمندان موسیقی رسماً هیچ درآمدی ندارند.
علیرضایی درباره «هنر کارت»، توضیح می‌دهد: از برخی همکاران درباره این کارت‌ها شنیده‌ام، اما مثل اینکه هنرکارت یک یا یک و نیم میلیون تومان اعتبار دارد. در چند روز گذشته پیامی برای من ارسال شد که در آن نوشته شده بود: “هنرمند گرامی با توجه به اینکه خدمات صندوق اعتباری هنر صرفاً با هنرکارت ارائه خواهد شد، از امروز با مراجعه به سایت هنرکارت برای درخواست صدور کارت اقدام فرمائید. هنر کارت ظرف مدت ۱۰ روز همراه با هدیه نقدی جبران خسارت کرونا ارسال می‌شود”.
این استاد موسیقی خاطرنشان می‌کند: تمام این هدیه و منتی که سر هنرمندان می‌گذارند برای یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خسارت بیکاری ۹ ماهه ناشی از شیوع ویروس کرونا است!
هنرجویان و اساتید ریسک برگزاری کلاس را نمی‌پذیرند
آربی بابومیان، مدیر یکی دیگر از آموزشگاه‌های موسیقی در اصفهان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: شیوع ویروس کرونا بر همه مشاغل تأثیر گذاشته و تأثیر آن بر آموزشگاه‌های موسیقی بیشتر بوده است، زیرا از نظر برنامه‌ریزی زمان کلاس‌ها و ابعاد اقتصادی آموزشگاه‌ها در شرایط سختی قرار گرفتند. از طرفی بسیاری از اساتید و هنرجوها نیز ریسک حضور در کلاس‌ها را نمی‌پذیرند. وضعیت در آموزشگاه‌های موسیقی آشفته است و تأثیر زیانباری برای هنر موسیقی و تامین معیشت هنرمندان دارد.
او اظهار می‌کند: کلاس‌های آموزش موسیقی به صورت تک‌نفره برگزار می‌شود و کمترین ریسک را برای افراد دارد. در اوایل همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ به دلیل ناشناخته بودن این اپیدمی حضور هنرجوها کم‌رنگ شد، اما رفته رفته با مشخص شدن پروتکل‌ها و شناخت راه‌های پیشگیری درصدی از هنرجوها به آموزشگاه‌ها بازگشتند.
بابومیان درباره وضعیت معیشتی هنرمندان موسیقی، خاطرنشان می‌کند: هنرمندان به جز منابع تدریس، درآمدهای دیگر خود نظیر نوازندگی را نیز از دست دادند. همچنین هیچ مسترکلاس و کنسرتی برگزار نشده است و تأثیر بسزایی در تحت‌تأثیر قرار گرفتن معیشت هنرمندان داشته است.
موسیقی که جریان زندگی بود، حالا سنگی را جلوی جوی روان خود می‌بیند، سنگی که از تمام سنگ‌های قبلی بزرگ‌تر است و حالا مسائل ناشی از آن با تامین معیشت هنرمندان موسیقی گره خورده است. بیش از هر زمان دیگری، جریان موسیقی ایران تحت تأثیر مشکلات اقتصادی قرار گرفته است و تعطیلی‌های گسترده فعالیت‌های مرتبط با این هنر، هنرمندان را در انزوا و هنرجویان را در ناامیدی فرو برده است. اگر متولیان دست روی دست بگذارند، دور نیست زمانی که سازها برای نان فروخته شود.
